poniedziałek, 30 czerwca 2025

Domowy ocet wiśniowy

Czerwiec i lipiec to szczyt sezonu wiśniowego. Te kwaśne, aromatyczne owoce mają nie tylko wyjątkowy smak, ale i szerokie zastosowanie - zarówno w przemyśle, jak i w domowej kuchni.

Domowy ocet wiśniowy – naturalna fermentacja krok po kroku.


Ocet wiśniowy to zdrowa, aromatyczna alternatywa dla octu jabłkowego. Sprawdza się doskonale w sałatkach, marynatach, a także jako tonik zdrowotny. Robi się go naturalnie – bez drożdży i bez destylacji, jedynie dzięki dzikim bakteriom octowym.

W szepKuchni publikujemy przepis.

niedziela, 29 czerwca 2025

Woda w lesie

W dolnośląskim lesie, lato nie pachnie już tak jak kiedyś. Kiedyś, po burzy, ziemia oddychała parą - dziś po deszczu zostaje tylko wilgotna skórka, która znika w godzinę.

Na ścieżkach między Stawami Milickimi piach już nie zasycha, on po prostu się kruszy. Koryto małego cieku, który płynął tuż przy zrębie, zarosło pokrzywą i czeremchą. Woda w nim pojawia się coraz rzadziej, bardziej na chwilę niż na stałe.

Wizualizacja/ai

W cieniu starych drzew, tam gdzie zwykle było chłodniej, teraz też jest gorąco — jakby i one traciły siłę, bez tej podziemnej sieci, którą podlewała woda. I nie chodzi o to, że jej nie ma wcale. Ona gdzieś jest — ale nie tu, gdzie była zawsze. 

Las nie krzyczy. On po prostu robi się cichszy. A człowiek, który chodzi tymi samymi ścieżkami od lat, widzi, jak coś się powoli wycofuje. Bez dramatów, ale nieodwracalnie.

wtorek, 24 czerwca 2025

Starożytny Wał Kultowy

Przemierzając niebieski szlak pieszy z Przełęczy Sulistrowickiej, w kierunku Raduni, napotkaliśmy kamień z nieoczywistym napisem.


Starożytny wał kultowy to rodzaj prehistorycznej budowli, zazwyczaj wykonanej z kamieni, ziemi lub ich kombinacji, która pełniła funkcje związane z wierzeniami i praktykami religijnymi. Są to jedne z najstarszych świadectw pogańskich kultów na naszych ziemiach.

Główną interpretacją wałów kultowych jest to, że stanowiły one ogrodzenia, wyznaczające i chroniące miejsca, w obrębie których odbywały się obrzędy religijne. W ten sposób oddzielano przestrzeń sakralną od świeckiej. Wały te często otaczały centralne punkty kultu, takie jak np. miejsca składania ofiar, święte drzewa, źródła, czy obiekty astronomiczne. Mogły mieć również symboliczne znaczenie, reprezentując granice między światami, cykl życia i śmierci, czy też wyobrażenia kosmiczne.
Często budowano je na wzniesieniach, górach, które same w sobie były uważane za miejsca święte i siedziby bóstw. Datowane są na różne okresy, od epoki brązu po wczesne średniowiecze, w zależności od regionu i kultury.

Najbardziej znane i najlepiej zachowane starożytne wały kultowe w Polsce znajdują się w Masywie Ślęży na Dolnym Śląsku.
Warto zaznaczyć, że niektóre z tych budowli bywały w przeszłości interpretowane również jako założenia obronne (grody), jednak obecne badania archeologiczne i historyczne skłaniają się ku ich religijnemu przeznaczeniu. Świadczą o silnej tradycji pogańskiej na ziemiach polskich przed przyjęciem chrześcijaństwa.

sobota, 21 czerwca 2025

Pojezierze Drawskie - Wał Pomorski

Przebywając w kwietniu na Pojezierzu Drawskim, zainteresowaliśmy się rejonem umocnień - Wałem Pomorskim. Odwiedziliśmy miejscowość Zdbice, gdzie można napotkać wiele jego pozostałości.


Wał Pomorski (niem. Pommernstellung) to część systemu umocnień wschodniej granicy III Rzeszy, rozbudowana w latach 1931-1937. Jego przebieg wiąże się na południu z Międzyrzeckim Rejonem Umocnionym i linią odrzańską. Na Pojezierzu Drawskim, Wał Pomorski stanowił istotny element niemieckiej obrony podczas II wojny światowej.


Wał Pomorski na Pojezierzu Drawskim rozciągał się m.in. przez tereny takie jak Borne Sulinowo, Biały Bór, Szczecinek, Wałcz, Tuczno, Gorzów Wielkopolski. W jego skład wchodziły liczne fortyfikacje rozsiane po malowniczym, jeziornym i zalesionym krajobrazie Pojezierza Drawskiego i Wałeckiego.
Był to system fortyfikacji stałych, składający się z bunkrów bojowych, schronów piechoty, przeszkód, pól minowych, punktów oporu, grup warownych.




Głównym celem Wału Pomorskiego było zabezpieczenie wschodnich granic Niemiec przed ewentualnym atakiem. W 1945 roku stał się on miejscem zaciętych walk o jego przełamanie przez Armię Czerwoną i 1 Armię Wojska Polskiego.

Pojezierze Drawskie, z jego licznymi jeziorami i gęstymi lasami, stwarzało doskonałe warunki do budowy umocnień, które były wkomponowywane w naturalny krajobraz, wykorzystując ukształtowanie terenu jako dodatkową barierę obronną.

Do dziś na terenie Pojezierza Drawskiego można znaleźć liczne pozostałości Wału Pomorskiego – bunkry, ruiny umocnień, okopy. Niektóre z nich zostały zaadaptowane na skanseny i muzea (np. Skansen Fortyfikacyjny Grupa Warowna Cegielnia w Wałczu, Muzeum Wału Pomorskiego w Szczecinku), stanowiąc atrakcję turystyczną i żywe świadectwo historii. Obszary takie jak Borne Sulinowo, dawny garnizon wojskowy, są szczególnie bogate w militarne ślady z tego okresu.

Wał Pomorski na Pojezierzu Drawskim to zatem nie tylko zespół fortyfikacji, ale także obszar głęboko naznaczony historią II wojny światowej, który dziś przyciąga miłośników fortyfikacji i historii.

środa, 18 czerwca 2025

O pietruszce naciowej

Często traktowana jedynie jako zielony dodatek do potraw, natka pietruszki to prawdziwa skarbnica witamin i minerałów. Jej regularne spożywanie może znacząco wpłynąć na poprawę zdrowia. Natka pietruszki, to prawdziwy superfood, dzięki jej wyjątkowemu składowi.

Natka zawiera nawet cztery razy więcej witaminy C niż pomarańcza. To silny przeciwutleniacz, który wspiera układ odpornościowy, bierze udział w produkcji kolagenu (kluczowego dla skóry, stawów i naczyń krwionośnych) oraz zwiększa przyswajanie żelaza. Zawiera prowitaminę A (beta-karoten), która jest niezbędna dla zdrowia oczu, skóry i błon śluzowych. To również potężny przeciwutleniacz. Witaminę K, kluczową dla prawidłowego krzepnięcia krwi i zdrowych kości. Witaminy z grupy B (w tym kwas foliowy), odpowiadające za sprawne funkcjonowanie układu nerwowego, metabolizm energetyczny oraz produkcję czerwonych krwinek. Kwas foliowy, który jest szczególnie ważny dla kobiet w ciąży. Zawiera również żelazo, pomimo że roślinne bywa trudniej przyswajalne, to z dużą ilością witaminy C w natce, znacząco zwiększa jego wchłanianie. To sprawia, że pietruszka jest cennym elementem diety w profilaktyce i wspomaganiu leczenia anemii. A obecny potas wspiera prawidłowe ciśnienie krwi i funkcjonowanie układu sercowo-naczyniowego, pomagając w utrzymaniu równowagi wodno-elektrolitowej. Dodatkowo jeszcze wapń, magnez, fosfor i inne minerały jak sód, cynk, miedź i mangan.


Nie tylko bogactwo witamin, ale i unikalne połączenie składników sprawia, że natka pietruszki ma szereg prozdrowotnych właściwości:
- silne działanie przeciwutleniające,
- wsparcie układu krążenia,
- działanie moczopędne i detoksykacyjne,
- wsparcie układu trawiennego,
- właściwości przeciwzapalne i przeciwbakteryjne.

Mimo wielu zalet, w niektórych przypadkach należy zachować umiar w spożyciu natki pietruszki. Ze względu na zawartość kwasu szczawiowego, osoby z kamicą nerkową powinny zachować umiar. A witamina K, której pietruszka jest bogatym źródłem, może wpływać na działanie niektórych leków przeciwzakrzepowych. Warto skonsultować się z lekarzem w przypadku regularnego, dużego spożycia.
Włączając natkę pietruszki do codziennej diety – dodając ją do zup, sałatek, koktajli czy kanapek – z łatwością wzbogacimy swoje posiłki i dostarczymy organizmowi mnóstwo prozdrowotnych składników.

sobota, 14 czerwca 2025

Raport grzybowy spod Świebodzic

Czerwcowe słońce, zapach ściółki i obietnica pełnego koszyka – tak zazwyczaj wygląda wizja udanego grzybobrania. Niestety, w lesie pod Świebodzicami, w okolicy Jeziorka Daisy, rzeczywistość okazała się brutalna i… wyjątkowo pusta. Zamiast dorodnych maślaków, wróciliśmy z niczym, a jedyną pamiątką jest głębokie rozczarowanie.

Wczesny poranek zwiastował optymalne warunki. Wilgotność powietrza wydawała się sprzyjać wysypowi grzybów. Niestety, już pierwsze kroki w las, zazwyczaj obfitujący w rozmaite gatunki, dały do zrozumienia, że coś jest nie tak. Zamiast charakterystycznych kapeluszy wystających z mchu, w oczy rzucały się jedynie suche liście i połamane gałęzie.
W ciągu dwóch godzin znaleźliśmy tylko jednego jadalnego grzybka - na zdjęciu poniżej.


Prawdopodobną przyczyną tak kiepskiego rezultatu jest przedłużająca się susza, która dotknęła region w ostatnich tygodniach. Mimo chwilowych opadów, poziom wilgoci w glebie jest zbyt niski, by grzyby mogły prawidłowo rosnąć i owocować. Dodatkowo, wysokie temperatury, które utrzymywały się przez większość maja, również nie sprzyjały rozwojowi grzybni.

Mamy nadzieję, że kolejne opady deszczu, połączone ze stabilniejszymi temperaturami, przyniosą długo wyczekiwany wysyp. Do tego czasu pozostaje uzbroić się w cierpliwość i… czekać na lepsze wieści z leśnego frontu. Może następnym razem z lasu pod Świebodzicami wrócimy do Was z lepszymi informacjami.

środa, 11 czerwca 2025

W ogrodzie 10 - Trytomy

Trytoma (łac. Kniphofia), zwana też płonącą pochodnią lub kniplofią. To piękna i efektowna bylina, która potrafi dodać ogrodowi egzotycznego charakteru.

Trytoma, ze swoimi strzelistymi kwiatostanami przypominającymi pochodnie, jest rośliną stosunkowo łatwą w uprawie, pod warunkiem zapewnienia jej odpowiednich warunków.
Trytoma uwielbia słońce! Potrzebuje co najmniej 6 godzin pełnego słońca dziennie, aby obficie kwitnąć. Zatem najlepiej wybrać dla niej najbardziej słoneczne miejsce w ogrodzie. Ze względu na wysokie pędy kwiatowe, warto posadzić ją w miejscu osłoniętym od silnych wiatrów, które mogłyby łamać kwiatostany.
Kluczem do sukcesu jest przepuszczalność gleby. Trytoma nie znosi zastojów wody, które prowadzą do gnicia korzeni. Gleba powinna być bardzo dobrze przepuszczalna, a przy tym żyzna, próchnicza, o odczynie lekko kwaśnym do obojętnego (pH 6,0-7,0).


Trytomę najlepiej sadzić wiosną, po ustąpieniu ryzyka przymrozków. Należy jej zapewnić odpowiednią przestrzeń – w zależności od odmiany, należy sadzić je w odległości 40-60 cm od siebie, aby miały miejsce na rozwój.
Trytoma jest odporna na suszę po ukorzenieniu, ale w okresach długotrwałej suszy i podczas kwitnienia wymaga regularnego podlewania.
Po kwitnieniu należy usunąć przekwitłe kwiatostany (ścinać je u podstawy pędu), aby zachęcić roślinę do wytwarzania nowych oraz aby cała energia nie poszła w zawiązywanie nasion.

Trytomę można rozmnażać przez podział kęp wiosną (co kilka lat, gdy roślina nadmiernie się rozrośnie) lub z nasion, choć te drugie nie zawsze powtarzają cechy rośliny matecznej.
Stosując się do tych wskazówek, będziecie mogli cieszyć się pięknem trytomy w swoim ogrodzie przez wiele lat!

niedziela, 8 czerwca 2025

Raport grzybowy z Masywu Ślęży

W lesie znaleźliśmy się, by przejść Pasmo Raduni. Celem była leśna włóczęga, a grzyby były tylko przy okazji. Wszystko co znaleźliśmy, stało przy drodze. Nie wchodziliśmy do lasu, by specjalnie szukać grzybów.


Na dystansie 14,5km, znaleźliśmy około 1kg maślaków i wygląda na to, że to dopiero początek. Wiele malutkich okazów pozostawiliśmy w lesie, więc w najbliższym czasie będą rosły.
Po za wspomnianymi maślakami, nie znaleźliśmy żadnych innych grzybów jadalnych. Na inne w tym lesie, jest chyba jeszcze za wcześnie.



czwartek, 5 czerwca 2025

Słonoród "irlandzki"

Słonoród, czyli Halimione portulacoides, to fascynująca roślina, która doskonale przystosowała się do życia w trudnych, zasolonych warunkach.

Jest to zimozielony (wiecznie zielony) półkrzew, który zazwyczaj osiąga wysokość do 0,75-1 metra. Może rosnąć prosto, wzniesionie lub płożyć się. Posiada mięsiste, grube, owalne liście o charakterystycznym szarozielonym zabarwieniu, często z purpurowymi lub czerwonawymi odcieniami, zwłaszcza na spodzie i młodych pędach. Powierzchnia liści jest często lekko "oprószona" (pokryta drobnymi pęcherzykami soli, które pomagają roślinie radzić sobie z zasoleniem). Liście są naprzeciwległe w dolnej części pędu i naprzemienne w górnej. Kwiaty są małe, niepozorne, zebrane w krótkie kłosy, kwitnące w Europie Północnej od lipca do września. Roślina jest jednopienna (zarówno męskie, jak i żeńskie kwiaty występują na tej samej roślinie) lub dwupienna (kwiaty męskie i żeńskie na osobnych roślinach). Zapylana jest przez wiatr. Dobrze rozwinięty system korzeniowy pozwala jej stabilizować się w niestabilnym podłożu i czerpać wodę z zasolonych gleb.

Naturalnie występuje na wybrzeżach morskich Europy Zachodniej i Południowej, od Morza Śródziemnego po Azję Zachodnią. W Polsce, historycznie odnotowywano jego obecność na Westerplatte i w okolicach Kołobrzegu. Preferuje słone bagna, estuaria, namorzyny i wydmy nadmorskie, często w miejscach zalewanych przez przypływy. My napotkaliśmy te rośliny w Irlandii - stąd "" w tytule posta.



Liście słonorodu są jadalne. Mogą być spożywane na surowo w sałatkach lub gotowane. Są grube, soczyste, mają chrupką teksturę i naturalnie słony smak. Są cenione ze względu na zawartość ważnych mikroelementów, takich jak cynk, żelazo, miedź i kobalt. Ze względu na swój słony smak, może być używany jako dodatek do potraw, zastępując sól.

poniedziałek, 2 czerwca 2025

Poziomki ogrodowe

Poziomka ogrodowa (często mylona z poziomką pospolitą, Fragaria vesca, która rośnie dziko, choć mają wiele wspólnych cech) jest ceniona zarówno za wyjątkowy smak i aromat owoców, jak i za właściwości prozdrowotne, szczególnie liści.

Owoce poziomek, choć małe, są prawdziwą skarbnicą zdrowia. Są niskokaloryczne (około 36 kcal na 100 g) i mają niski indeks glikemiczny, co czyni je idealną przekąską, również dla osób zmagających się z nadwagą czy cukrzycą. Zawierają witaminę C. Już garść poziomek może pokryć dzienne zapotrzebowanie na tę witaminę, która jest silnym antyoksydantem, wspierającym odporność i zdrowie skóry. Zawierają też fosfor, wapń, kobalt, magnez, potas, a szczególnie żelazo oraz związki roślinne, które mają silne działanie antyoksydacyjne, pomagają zwalczać wolne rodniki, zmniejszają stany zapalne i mogą przyczyniać się do zmniejszenia ryzyka chorób cywilizacyjnych, takich jak nowotwory, choroby serca czy cukrzyca.

Prócz owoców, również liście są szeroko wykorzystywane w medycynie ludowej i ziołolecznictwie. Zawierają garbniki (do 10%), flawonoidy, olejek eteryczny, kwasy fenolowe (salicylowy, cynamonowy, kawowy, chlorogenowy) oraz witaminę C. Liście poziomki wykazują właściwości ściągające i przeciwbiegunkowe. Dzięki wysokiej zawartości garbników są skuteczne w łagodzeniu biegunek, nieżytów żołądka i jelit oraz innych zaburzeń trawiennych. Napary z liści poziomek są stosowane do płukania jamy ustnej i gardła w stanach zapalnych, a także do przemywania zmian skórnych.


Poziomki, zarówno owoce, jak i liście, to cenne składniki diety, ale spożywanie ich w nadmiernych ilościach może również prowadzić do dolegliwości trawiennych, takich jak ból brzucha czy biegunka. Zawsze warto zachować umiar, zwłaszcza w przypadku przetworów słodzonych cukrem.

Camera is a responsive/adaptive slideshow. Try to resize the browser window
It uses a light version of jQuery mobile, navigate the slides by swiping with your fingers
It's completely free (even though a donation is appreciated)
Camera slideshow provides many options to customize your project as more as possible
It supports captions, HTML elements and videos.